Średniowieczna medycyna i leczenie ran

Kiedy myślimy o sztuce medycznej z przeszłości, możemy myśleć o niej, jako "naiwna" w porównaniu do obecnej. Obserwując zabiegi wykonywane przez średniowiecznych lekarzy, według naszej wiedzy z XXI wieku żołądek podchodzi nam do gardła. Stawianie pijawek do krwi pacjenta, upuszczanie krwi chorego, zabiegi przeciwwymiotne oraz lekarze i księża odmawiając modlitwy nad rannymi i chorymi o wstawiennictwa Boga lub bogów, w intencji uzdrowienia bliskich. Zarazy, które szalały w Średniowieczu, Malaria, przywry wątroby (co powoduje ropnie wątroby), biegunka, ropnie zębów, żółtaczka (prawdopodobnie spowodowane przez zapalenie wątroby), zapalenie płuc i niedokrwistość należały do codziennych chorób w tym okresie. Grypa moga być śmiertelna, a nawet zwykłe przeziębienie stanowiło zagrożenie dla życia. Wobec obrażeń typowych dla tego okresu jak: złamania, rany szarpane (zwykle spowodowane przez miecze i inną broń w różnych toczących się bitwach), urazy oka, zatrucia (zarówno przypadkowe jak i celowe) i po porodzie były problemy, które były niczym w porównaniu z tym co przyszło 1 XIV wieku. Czarnej Śmierci i to niewyobrażalna epidemia, która ogarnęła nieomal cały świat. Leczenie typu jeden sposób na wszystkie choroby miało na celu poprawę komfortu pacjenta, zachętę do powrotu do zdrowia, ale nie mogły pomóc.

średniowieczny szpital Wiedza lekarzy okresu średniowiecza była oparta o "teorii humoralną" spopularyzowaną przez Hipokratesa, panowała ona prawie do XIX wieku. Teoria ta opiera się na fakcie, że wszystkie materiały we wszechświecie, w tym organizmu ludzkiego, została oparta na czterech elementach: ziemi, wodzie, ogniu i powietrzu. Te żywioły muszę być w równowadze, jeżeli nie są w harmonii, to mamy w efekcie choroby.

Według teorii humoralnej choroby, większość problemów zdrowotnych wynika z nadmiaru humoru, dlatego zmniejszenie tej nadwyżki będzie leczyć choroby. Puszczanie krwi było najbardziej popularnym sposobem na uwolnienie nadmiaru humoru. W średniowieczu istniały trzy sposoby puszczanie krwi: przez pijawki, nacinanie żył i bańki. Pijawki były przykładane do części ciała najbardziej dotkniętych przez chorobę. Nacinanie było sposobem bezpośredniego otwarcie żyły i odpływ krwi. Bańki, praktykowane przez pewne kulturach wschodnich, przykładano je z ogrzanym powietrzem do skóry i gdy stygły zasysały złą krew przez skórę. Celem zastosowanej metody było ograniczenie nadmiaru krwi w organizmie i przywrócenia równowagi oraz zdrowia.

Był człowiek, którego uważano za następcę Hipokratesa, to Klaudiusz Galenus, znany jako Galen. Urodził się w roku 130 w okresie panowania Hadriana. Galen studiował filozofię i medycynę całego imperium rzymskiego. Miał 35, gdy został lekarzem cesarza Marka Aureliusza.

Galen uważał, że anatomia jest ważna dla lekarza. Jego ksiąg wynika, że prowadził badania w prosektorium. Miał długie listy leków na choroby, dlatego jest uważany za ojca farmacji.

Galen podkreślał aspekt terapeutyczny ropy, zrozumiał, że ropa jest substancją, która wymaga eliminacji, jednak jedynie przez zwolenników Galena, teoria ta została wykorzystana ograniczonym zakresie. W rzeczywistości, księgi Galena zostały wykorzystane do tłumaczenia tworzenie się ropy w celu wspomagania gojenia się ran. Koncepcja ta nadal była popierana do końca 16 wieku.

Wczesne Średniowiecze (lata 800 - 1200)

Upadek Cesarstwa Rzymskiego w V wieku, wprowadził Europę w wieki zacofania. Wiele osób uważa, że wiek zacofania to okres zastoju społecznego i braku jakichkolwiek innowacji, upadku lekarza, a pojawienia się uzdrowicieli. Dopiero w IX wieku, we właściwej praktyce medycznej rozpoczęła się przemiana, która przekształciła się w medycynę, którą znamy do dzisiaj.

Benedyktyni założyli katedry szkół. W okresie panowania Karola Wielkiego nastąpiła ich rozbudowa. W roku 805 król zarządził, że farmację należy wprowadzić do regularnych programów nauczania. Jest zapisane, że klasztor św. Gall w roku 820 miał leczniczych ogród ziołowy, pokój dla sześciu chorych osób, aptekę oraz specjalne zakwaterowanie dla lekarza.

Prawdopodobnie jest to pierwszy przykład szpitalu w Europie Zachodniej. W klasztorach benedyktyńskich szybko rozszerzył ten trend, a wkrótce wiele klasztorów w Europie prowadziło szpitale.

Średniowiecze (lata 1200 - 1400)

trepanacja mózgu W XIII i XIV wieku, tworzono punkty, gdzie stopnie naukowe zobowiązywały do wykonywania zawodu lekarza. W XIII wieku był czas narodzin wielkich uniwersytetów, dwie największe to w Bolonii i Montpellier.

William Saliceto (1210 - 1280) odegrał rolę w tworzeniu pierwszej szkoły chirurgii. On zalecił stosowanie noży zamiast wypalanie podczas operacji i nauczał, że ropa jest złą rzeczą, a nie dobrą.

Guy de Chauliac (1300 - 1368) była najbardziej wpływowym chirurgiem z XIV i XV wieku. On stworzył cztery warunki dotyczące leczenia ran:

Usuń ciała obce z otwartych części
Zgromadzenie podzielonych części
Łączenie części przez ściągane
Chronić i zachować tkanki.

Warto pamiętać, że dzisiaj, 600 lat później, te same techniki są stosowane w leczeniu ran. Teodoryk, biskup Cervia (1205 - 1298), zaleca się korzystania z wina do czyszczenia ran, i napisał, że powinny być moczone w narkotykach takich jak opium i wpuszczane przez nos pacjenta w celu wywołania "głębokiego uśpienia" jest to jeden z pierwszym odnotowanym zastosowań znieczulenia przed operacją. Po raz pierwszy odkryto, że czystość na wpływ na powodzenie operacji.

Piekło zaczęło się w połowie 14 XIV.

W październiku 1347r, po wprowadzone do portu statku w Mesynie na Sycylii, był początek epidemii najbardziej przerażającej i niszczycielskiej, że całkowicie zmieniło strukturę społeczną Europy i zostawił trwały ślad w ludzkiej pamięci. Śmiertelny ładunek statku przeniósł ze wschodu nową chorobę, Yersinia pestis, znany także jako The Plague.

Chorym żeglarzom pokazał się dziwny czarny obrzęki, wielkości jajka pod pachami i w pachwinach. Obrzęki sączył krew i ropę i były widoczne czyraki i czarne plamy na całej skórze. Poszkodowany zmarł pięć dni później w bólu. W rozprzestrzenianiu się choroby, w innej formie z ciągłą gorączkę i pluciem krwią. Ten zginął w ciągu trzech dni. W obu przypadkach ciała okropnie cuchniały. Ta choroba rozprzestrzeniała się z przerażającą prędkością i mógła zabić ludzi w ciągu kilku godzin.

W ciągu dwóch lat Plague ("zarazy"lub "Great Death", jak go nazywano w tym czasie) ogarneła prawie całej Europy. W niektórych miejscach, całe populacje zostały zniszczone. Dwadzieścia milionów osób zmarło, czyli jedną trzecią ludności Europy.

Lekarze odkryli, że lub smród, myśli i wzrok mogą przenosić choroby, a więc kazali okryć się w grube ubrania i zasłonić nos. Niektórzy nosili maski opracowane w kształcie głowy ptaków, w których palono kadzidła w kulkach. Jedną z rzeczy, która pozytywnie wpłynęła na skutki społeczne to zaraza. Chłopi, dla których nie było wystarczająco pracy, domagali się o wyższych płac, a nawet wolności. Zaczęli rozumieć, że życie ludzkie może być coś warta samoistnie. Krótko mówiąc, podstawą nowoczesnego myślenia w wielu dziedzinach został wprowadzony w tym czasie.

Ponieważ te zarazy nie były znane w czasach starożytnych, aby je zwalczyć lekarza musieli nadrabiać zaległości w medycynie od 1200 lat. Mogli już robić eksperymenty, pozwalano im samodzielnie myśleć. Ta zmiana doprowadziła do przemiany i początku renesansu.

Późne Średniowiecze i Renesans (rok 1400)

Wiedza zapoczątkowana w XIV wieku była zalążkiem szybkich zmian w medycynie przyszłości. Zmieniły się rodzaje ran, doszły urazy z broni palnej. Chirurgia musiała szybko się rozwijać.

Rany były leczone ciepłym,a nie wrzącym olejem. Amputacje były zamknięte z klapką skóry zamiast otwarte. Ambroise Pare (1510-1590) był jednym z wielkich lekarzy renesansu. Stwierdził on, że mieszaniny jaj, oleju z róż i terpentyny skuteczniej leczyły rany niż oparzenia oleju. Odkrył opaskę uciskową i jej działanie w tamowaniu krwotoku zamiast stosowania upuszczania krwi.

Później przeprowadzano bardziej zaawansowane operacje jak łączenie złamanych kości, leczenie ran ropiejących, usuwanie kamieni z pęcherza moczowego. Oczywiście wszystkie te operacje były robione bez znieczulenia. Nie znano też zagrożenia wynikającego z zarażenia drobnoustrojami, dlatego większość operacji i tak kończyła się śmiercią.

Oceniając efekty lekarzy z okresu średniowiecza musimy przyznać, że najlepiej wychodziły im działania mające wesprzeć pacjenta w dążeniu do uzdrowienia i wsparcie udzielane rodzinom chorych.

Tłumaczenie artykułu Joe Knight